تولد هر کودک برای یک خانواده علاوه بر استرس هایی که دارد سرشار از شادی و شعف است. زن و مرد به عنوان پدر و مادر نقش های جدیدی را به عهده می گیرند و این موضوع علاوه بر سردرگمی برایشان عشق بسیار به همراه دارد.
اما گاهی برخی از خانواده ها پس از گذشت چند ماه احساس می کنند کودکشان تا حدی با سایر همسالانش تفاوت دارد.
اولین نگرانی ای که خیلی از خانواده های دارای فرزند اتیسم دارند ناشنوا بودن کودکشان است. علت این موضوع آن است که وقتی والدین کودک را صدا می کنند پاسخی از سمت او دریافت نمی کنند و کودک حتی نگاهش را به سمت خانواده بر نمی گرداند.
اغلب خانواده ها پس از مراجعه به شنوایی سنج می شنوند که کودکشان از نظر شنوایی سالم است و بهتر است به پزشک مغز و اعصاب، روانشناس و یا روانپزشک مراجعه کنند.
خانواده ها پس از مراجعه به این متخصصان با واژه ای آشنا می شوند؛ کودک آنها اتیسم دارد. حال والدین سردرگم و ناراحت هستند. نمی خواهند باور کنند که کودکشان دچار اختلالی است. پس به جای شروع درمان مداوما متخصص خود را تغییر می دهند تا شاید چیز دیگری را بشنوند.
اما واقعیت همان است. کودک دارای اختلال طیف اتیسم است. اکثر والدین در این میان مراحلی را طی می کنند. مراحلی که الیزابت کوبلر راس، روانپزشک سوییسی آن را ۵ مرحله اندوه می نامد.
مرحله اول: انکار
در این مرحله والدین باور نمی کنند که این موضوع ( در این بحث اتیسم فرزندشان) برای آنها اتفاق افتاده است، پس قویا آن را انکار می کنند.
مرحله دوم: عصبانیت
زمانیکه والدین احساس می کنند انکار بی فایده است، عصبانی می شوند. از این رو دایما از خود می پرسند:”چرا من؟ چرا این اتفاق باید برای من بیفتد؟“ و یا دیگران را مقصر دانسته و سرزنش می کنند.
مرحله سوم: چانه زدن
در این مرحله والدین شروع به چانه زدن با خودشان می کنند. آنها معمولا جملاتی مانند:”احتمالا این یک هدیه یا امتحان الهی است“ را با خود تکرار می کنند.
مرحله چهارم: افسردگی
اغلب یکی از والدین دارای فرزند اتیسم، این مرحله را گذرانده است. در این مرحله، فرد ممکن است حوصله خود و کودکش را نداشته باشد، گریه کند، منزوی شود، در جمع حاضر نشود و بیشتر وقتش را در خانه و یا در اتاقی بی هدف بگذراند.
آنها در این مرحله معمولا با خود فکر می کنند:”زندگیم تباه شد، آینده ام از بین رفت و ... .“
مرحله پنجم: پذیرش
در آخرین مرحله فرد می پذیرد که با انچه برایش اتفاق افتاده کنار بیاید، آن را قبول کند و با آن مواجه شود.
والدین اغلب در این مرحله با خود می گویند:”این نیز بخشی از زندگی است، ما می توانیم با ان کنار بیایم و به بهترین شکل زندگی کنیم“.
تمامی والدین دارای فرزند اتیسم این مراحل را یک به یک و پشت هم تجربه نمی کنند، اما اغلب آنها بیشتر این مراحل را پشت سر گذاشته اند و یا در آن قرار دارند.
بسیار مهم است که والدین بدانند که در کجای این مراحل قرار دارند و تمام سعیشان را بکنند تا به پذیرش برسند. رسیدن به پذیرش در واقع شروعی برای درمان کودک است. هرچه والدین سریع تر به این مرحله برسند، کودک وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.
منبع: مرکز اتیسم امام علی(ع)
