یک کارشناس ارشد تغذیه توصیه کرد که سالمندان به دلیل شرایط فیزیولوژیک و کاهش متابولیسم، می بایست برای تغذیه خود اهمیت ویژه‌ای قائل باشند.
فاطمه ایزدی گفت: عوامل متعددی در بزرگسالی منجر به کاهش دریافت مواد مغذی و در نهایت ایجاد سوء تغذیه می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به ضعیف شدن حواس، تهوع، کاهش اشتها و تغییر طعم غذاها، ضعف سلامت دندان ها، محدودیت و عدم تامین منابع مالی، کاهش حافظه و افسردگی اشاره کرد.
یکی از مشکلات افراد سالمند کاهش وزن است که خطر عفونت مکرر، مرگ و میر و افت کارآیی را در سالمندان افزایش می‌دهد. از جمله علت‌های مرتبط با کاهش وزن می توان به بی اشتهایی، تحلیل بافت عضلانی، لاغری مفرط و کم آبی بدن اشاره کرد.
مداخله تغذیه‌ای برای سوء تغذیه در سالمندان با هدف افزایش وزن عبارت از افزایش دریافت پروتئین، انرژی و مایعات صورت می گیرد. توصیه می شود وعده های غذایی کم حجم اما مکرر در طول روز مصرف شود.
توصیه‌های کلی برای مبتلایان به سوء تغذیه
مصرف روزانه ۶ تا ۸ لیوان مایعات (آب، شیر، چای، دوغ، آب میوه طبیعی و …) برای پیشگیری از یبوست و کم آبی بدن توصیه می‌شود. بهترین انتخاب آب است.
مصرف روزانه ۵ تا ۶ وعده غذای سبک با رعایت تعادل و تنوع توصیه می‌شود.
توصیه می شود میوه و سبزی در برنامه روزانه گنجانده شود. میزان میوه و سبزی مصرفی نباید در حدی باشد که سبب کاهش اشتها یا مشکلات گوارشی شود.
همچنین به ویژه در صورت وجود مشکلات دندانی و گوارشی، بهتر است سبزی‌ها به شکل پخته همراه با کمی روغن یا با هر نوعی از پنیر برای هضم راحت‌تر و انرژی بیشتر و میوه‌ها به شکل کمپوت مصرف شود.
برای افزایش اشتها در سالمندان لاغر غذا در بشقاب بزرگتر کشیده شود و از سبزی‌های رنگی (هویج، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای) در غذا استفاده شود.
برای تکمیل انرژی دریافتی از غذا‌هایی که تهیه آن‌ها آسان است مانند فرنی، ماست و خیار (حاوی کشمش و گردو)، شیربرنج، پوره تخم مرغ و سیب زمینی و شله زرد استفاده شود.
در صورت وجود مشکل در بلع، غذاها باید به شکل خرد شده یا نرم و پوره شده استفاده شوند. در زمان غذا خوردن نیز باید بدن در وضعیت مناسب، در حالت نشسته و راست قرار داشته باشد.
رژیم غذایی باید حاوی مقادیر مناسبی از روی (موجود در عدس و نخود سبز) نان گندم کامل (نان سنگک)، گوشت و لبنیات باشد. مکمل مولتی ویتامین حاوی روی نیز می‌تواند در سنین سالمندی مفید باشد.
جذب کلسیم و ویتامین دی (D) مورد نیاز بدن با افزایش سن کاهش می‌یابد، بنابراین با افزایش سن نیاز بدن به مصرف منابع غنی کلسیم (مانند شیر و لبنیات) و ویتامین دی (D) افزایش می‌یابد.
با توجه به اینکه با افزایش سن توانایی جذب ویتامین ب۱۲ کاهش می‌یابد، مصرف مقدار مناسبی از گوشت قرمز، ماهی، شیر و تخم مرغ به عنوان منابع ویتامین ب۱۲ توصیه می‌شود.
کمبود ویتامین ب۶ به علت‌های مختلف در سالمندان شایع است، بنابراین توصیه می‌شود به طور منظم منابع غنی این ویتامین از جمله شیر، تخم مرغ، حبوبات و غلات کامل (پوست نگرفته) مصرف شود.
غلات و حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئین هستند که اگر با هم مصرف شوند، تمامی اسید‌های آمینه ضروری موردنیاز بدن را تامین می‌کند.
کم خونی فقر آهن در سالمندان نسبت به افراد دیگر شیوع کمتری دارد، اما در افرادی که غذا‌های کم انرژی مصرف می‌کنند یا مشکوک به سوء تغذیه هستند، شایع است.
زرده تخم مرغ، گوشت، ماهی، جگر، حبوبات و سبزی‌های برگ سبز تیره مانند جعفری، برگ چغندر، گشنیز و بخش‌های تیرۀ برگ ها از منابع آهن هستند. در مصرف گوشت می بایست وضعیت چربی، فشار خون و اسید اوریک مورد توجه باشد.
یکی از املاح موثر در استحکام و مقدار توده عضلانی بدن منیزیم است. کمبود این عنصر نیز یکی از مشکلات بزرگسالی است و در سالمندان مبتلا به سوء تغذیه و سندرم‌های سوء جذب نیز بیشتر مشاهده می‌شود. لوبیای سویا، دانه کامل ذرت، ملاس، ادویه ها، اسفناج، نخود سبز و آجیل منابع غذایی غنی از منیزیم هستند.
در همه موارد لازم است به تداخل دارو‌ها و مکمل‌ها با هم و با مواد غذایی، توجه شود.
منبع: عصر ایران
