ثبت الگوهای رفتاری:
قسمت چالش انگیز این مساله ، مشخص کردن علت بروز رفتار است؛ مشاهده ی رفتار حین برقراری ارتباط می تواند به روشن شدن زمینه ی احتمالی بروز رفتار کمک کند.
ثبت متداول از الگوهای رفتاری، با استفاده از چارت ABC است که شامل موارد زیر است.
* پیشینه یعنی آنچه قبل از قشقرق رخ می دهد.
* جزئیات رفتاری خاص درباره ی خشم
* پیامد یعنی آنچه بلافاصله بعد از بدخلقی رخ می دهد.
این عقیده ی خوبی است که آنچه رخ می دهد را به موقع روی چارت ثبت کنیم؛ این کار به ثبت جزئیات و علت یابی و در نتیجه ایجاد یک الگو کمک می کند.
برای مثال، کودک مبتلا به اتیسم ممکن است پرخاشگری هایی را 20 دقیقه بعد از ناهار داشته باشد. با ثبت لحظه ای، الگوهای ثبت شده می توانند علت های احتمالی بروز رفتار نامناسب را توضیح دهند، مثل آنچه کودک برای ناهار می خورد و یا اینکه بعد از خوردن این غذا بدخلقی در کودک رخ می دهد؟
راهکارها برای آرام کردن بدخلقی در کودکان اتیستیک ممکن است برای همه ی آنها به صورت یکسان مناسب نباشد؛ سبک فرزندپروری شما فاکتوری است که برای تکنیک های آرام سازی خشم باید در نظر گرفته شود و این شاید در حالی باشد که این تکنیک ها با شخصیت شما مغایر باشد؛ در بعضی موارد، تکنیک ها بعد از بعضی از آزمون و خطاها، کارآیی پیدا می کنند.
1- بی توجهی، اشاره دارد به اعتنا نکردن برنامه ریزی شده، با توجه به دلایل احتمالی بروز رفتار نامناسب، این راه حل می تواند به عنوان یک راه تأثیرگذار در نظر گرفته شود.
در این رویکرد والدین حتی اگر بعد از بدخلقی، اشتباهی دیگر از کودک سر زند، باید به بی توجهی خود ادامه دهند و هیچ بازخوردی به رفتار بدخلقی او نشان ندهند. برای تأثیرگذاری این راه حل نیاز به کوشش و سماجت در بی توجهی است؛ این را در نظر داشته باشید که شما به رفتار کودک بی اعتنا هستید تا خود کودک مبتلا به اتیسم.
2- یکپارچه سازی حسی(استفاده از راهبردهای حسی)، در این روش ممکن است در نظر گرفتن طبیعت عاطفی بروندادهای رفتاری غیرممکن به نظر برسد. در حالی که پاسخ های عاطفی به میزان بالایی می تواند در رفتار احساس شود.
پس تلاش کنید کودکتان را درحالت موازنه حسی قرار دهید و او را در محیط هایی که از لحاظ حسی دچار چالش می کند قرار ندهید؛ برای مثال قرار گرفتن یک کودک اتیستیک در یک سالن سینما با محرکات حسی بیشمار و ازار دهنده.
3- داشتن یک محیط امن برای مطمئن شدن از اینکه کودک مبتلا به اتیسم شما به خود و دیگران یا اموال آسیب نرساند.
4- کنترل رفتار از آغاز بروز، تا اینکه یک دفعه شما تشخیص دهید که رفتار بدخلقی کودک در حال انفجار است و آنموقع اقدام به مداخله کنید.برای همین فوراً رفتار کودک مبتلا به اتیسم را نسبت به بعضی محرکات کنترل کنید.
5- استفاده از عبارتهایی به صورت تک کلمه ها برای کمک به کودکتان برای بهبود و سازماندهی رفتارش.این امر می تواند شامل یادآوری به او با گفتن ” نه هنوز” یا ” من منتظرم” به عنوان یک راه برای نهادینه کردن دستورات باشد، استفاده از عبارت ها، به نسبت کنترل او، قوی تر عمل می کنند.
6- سرنخ های دیداری، ممکن است به کودکان مبتلا به اتیسم که نمی توانند صحبت کنند، کمک کند.
سیستم ارتباط (تسهیل شده) مبادله ی تصویر (PECS)،کارتهای تصویر را به کار می برد که شامل ساکت، توقف، انتظار و دیگر موارد می شود که می تواند کمک کند که کودک بداند از او چه انتظاری داشته اند و دارند.
7- ایجاد جملات با معنی و سریع برای مطمئن شدن از اینکه کودک مبتلا به اتیسم می داند که رفتارش نتیجه ای را که او می خواهد به دنبال نخواهد داشت. بعضی وقتها این مسئله در مکان های عمومی رخ می دهد و باعث ایجاد شرمندگی رنج آوری در مکان عمومی می شود و متاسفانه به دنبال آن، تأمین خواسته های کودک برای آرام کردن این انفجار پرخاشگری و قشقرق، فقط رفتار قشقرق را تقویت می کند.
پس به یاد داشته باشد در موقعیت بد خلقی کودک اتیستیک شما فرصت توضیحی برای کودک خود ندارید و فوراً می بایستی این نوع رفتار را خاموش کنید.
8- شمردن می تواند به بعضی از کودکان مبتلا به اتیسم کمک کند .به آنها یاد بدهید تا 3 را بشمارند و یا اینکه در موقعیتهای خاص خودتان این کار را برای او انجام دهید فقط وقتی این راهکار را تمرین کردیم، دیگر کلمات را به کار نمی بریم.
9- کاربرد اشیاء بی تکلف و آشنا برای جهت دادن به توجه. بعضی بچه ها ممکن است مشکلات حسی داشته باشند که نیاز به برآوردن آن داشته باشند.
یک شی را انتخاب کنید که مطلوب و مناسب باشد و به بچه در موقعیت های پر استرس آرامش بدهد.برای مثال استفاده از برخی اشیاء صدادار که ممکن است کودکتان از آن خوشش بیاید.
10- وقتی که با هجوم نگاه های افراد ناآشنا مواجه می شوید تمرکز بر فرزند مبتلا به اتیسم خود را حفظ کنید و هرگز به این فکر نکنید که مردم راجع به مهارتهای والدینی شما چه می گویند، چرا که نظر آنها کمکی به شما نمی کند.
منبع: مرکز اوتیسم اردیبهشت
