تحقیقات جدید در دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند (UMSOM) برای اولین بار نشان داده است که چگونه التهاب دوران کودکی می تواند بر رشد مغز تأثیر بگذارد و در خطر ابتلا به اختلالات طیف اتیسم (ASD) و اسکیزوفرنی نقش داشته باشد
یافتهها نشان میدهد که التهاب دوران کودکی میتواند باعث ایجاد تغییرات اپی ژنتیکی در نواحی از مغز که با عملکردهای ذهنی بالاتر ارتباط دارد و به طور موثر در انواع اختلالات عصبی-روانپزشکی نقش داشته باشد.
ما نمیتوانیم بدون سیستم ایمنی خود زندگی کنیم. این سیستم دفاعی حیاتی، از بدن ما در برابر انواع مهاجمان میکروبی محافظت می کند. التهاب، پاسخ خط مقدم سیستم ایمنی است که منجر به آسیب به بدن یا عفونت می شود.
پاسخ التهابی بدن گاهی اوقات ممکن است در جستجوی مسیرهای عفونی، آسیب های جانبی به وجود آورد. حتی در موارد بیماری های خود ایمن ناشی از التهاب مزمن، پاسخ التهابی سلول های سالم را به اشتباه تخریب کرده و بروز بیماری های بلند مدت را تحریک می کند. التهابات مادر در دوران بارداری ممکن است تأثیرات خود را بر توسعه عصبی جنین داشته باشد. تاکنون مطالعات، عفونت های ویروسی و باکتریایی در دوران بارداری را با افزایش خطر ابتلا به اوتیسم و اسکیزوفرنی در کودکان مرتبط دانسته اند.
با این حال مشخص نیست که آیا این پاسخهای التهابی به اختلال در رشد عصبی در چند سال اول زندگی کودک نیز ادامه مییابند یا خیر. ما دقیقا نمی دانیم که چگونه التهاب می تواند در رشد مغز دخالت داشته باشد.
در اولین مطالعه در نوع خود که توسط ست آمنت از مؤسسه علوم ژنوم UMSOM، و مارگارت مک کارتی، مدیر مؤسسه کشف علوم اعصاب انجام شد، محققان مستقیماً نشان دادند که چگونه التهاب می تواند بر رشد عصبی تأثیر بگذارد.
محققان بافت مغزی پس از مرگ 17 کودک فوت شده را جمع آوری کردند. نیمی از این کودکان در هنگام تجربه التهاب حاد جان باختند، در حالی که نیمی دیگر به طور ناگهانی در اثر تصادف جان باختند. این مطالعه بر روی تغییرات اپی ژنتیکی در بخشی از مغز به نام مخچه متمرکز بود.
آمنت توضیح داد: ما مخچه را بررسی کردیم زیرا یکی از اولین مناطق مغز است که شروع به رشد می کند و یکی از آخرین مناطقی است که به بلوغ می رسد، اما هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است. با فناوری نسبتاً جدید توالی یابی RNA تک هسته ای، می توانیم به سطح سلول نگاه کنیم تا تغییرات مغز را ببینیم.
یافتهها نشان داد که دو نوع خاص از نورونهای مخچه به التهاب حساس هستند: نورونهای گلژی و پورکنژ. اگرچه این دو نوع سلول نسبتاً نادر هستند، اما نقش مهمی در شناخت و رفتار دارند.
آمنت میگوید: در طول رشد، نورونهای پورکنژ سیناپسهایی را تشکیل میدهند که مخچه را به سایر مناطق مغز که در شناخت یا کنترل هیجانی نقش دارند، متصل می کنند، در حالی که نورونهای گلژی ارتباط بین سلولهای مخچه را هماهنگ میکنند.
اختلال در هر یک از این فرآیندهای رشدی می تواند توضیح دهد که چگونه التهاب به بیماری هایی مانند اختلالات طیف اوتیسم (autism : neurodevelopmental condition) و اسکیزوفرنی کمک می کند.
در سلولهای در معرض التهاب، محققان یک سری تغییرات اپی ژنتیکی را شناسایی کردند که با کاهش برنامههای فعالیت ژن رشدی سازگار بود. به عبارت دیگر، به نظر میرسید که التهاب، بلوغ سلولی را در این مناطق حیاتی مغز خفه میکند.
مورین کوان، یک دانشمند از دانشگاه ویرجینیا که تحقیقات او بر روی اثرات التهاب عصبی متمرکز است، این مطالعه جدید را جالب توصیف میکند. کوان به نمونههای بافت جمعآوری شده در گروه التهابی اشاره میکند که از بیماران با تجربه طیف گستردهای از بیماریها از مننژیت تا آسم، به دست آمده است. اما علیرغم وجود چنین بیماری هایی، به نظر میرسد تأثیر سلولی پایداری وجود دارد که نشان میدهد منابع مختلف التهاب، عوارض مشابهی را در مغز به وجود میآورند.
کوان می گوید: چیزی که برای من در مورد این مطالعه هیجان انگیز است مشاهده این است که تغییرات اپی ژنتیکی که در نورون ها در طول التهاب مشاهده می شود، با عوامل خطرناک ژنتیکی برای بیماری های مانند اوتیسم، اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی همراه است. این نتایج نشان می دهد که سیگنال های مولکولی مشترکی در انواع مختلف التهاب که می تواند منجر به اختلال عملکرد عصبی در مغز در حال رشد شود، وجود دارد.
این مطالعه بر روی افراد مبتلا به التهاب حاد متمرکز شد، بنابراین مشخص نیست که آیا این یافتهها در مورد التهاب مزمن خفیفتر نیز صدق میکنند یا خیر. آمنت می گوید که مطالعات حیوانی قبلی نشان میدهد که التهاب سطح پایین میتواند منجر به اختلال عملکرد عصبی شود. با این حال، احتمالاً عوامل دیگری در ایجاد بیماریهایی مانند اوتیسم (اختلال رشد عصبی شامل مشکلات ارتباطی اجتماعی و رفتار تکراری) نقش دارند.
دکتر مک کارتی قبلاً نشان داده بود که التهاب (قابل زنده ماندن) در طول یک دوره بحرانی پس از تولد در موشها منجر به تغییراتی در رشد نورون پورکنژ و همچنین نقصهای رفتار اجتماعی در بزرگسالی میشود. در انسان، این احتمال وجود دارد که اثرات التهاب بر اختلالات رشد عصبی بسته به تعامل با خطر ژنتیکی و تجربیات بیشتر، متفاوت باشد.
آمنت میگوید زمانی که کودک ممکن است در برابر اثرات التهاب بر رشد مخچه آسیبپذیرتر باشد، حدود 12 ماهگی زمانی است که بسیاری از این تغییرات عصبی شروع به ایجاد میکنند.
او توضیح میدهد: دادههای فعلی ما نشان میدهد که بیشترین آسیبپذیری زمانی که کودکان یک ساله هستند شروع میشود. الگوهای فعالیت ژنی که ما کشف کردیم نشان می دهد که بسیاری از این فرآیندهای رشدی تا زمانی که کودکان حدوداً پنج ساله شوند، کامل می شوند. با این حال، نیاز به مطالعه نمونه های بیشتری از نوزادان و کودکان بزرگتر برای مشخص کردن کامل این دوره های زمانی وجود دارد.
محققان درمورد این که التهاب تنها یک عامل در میان چندین عامل است که در ایجاد اختلالاتی مانند ASD و اسکیزوفرنی نقش دارد، دو دل هستند. ما می دانیم که ژنتیک و محیط نقش مهمی در ابتلا به بیماری های عصبی روانی ایفا می کنند، بنابراین یک عفونت ویروسی در یک کودک نوپا تنها دلیل اوتیسم نیست.
با این وجود، یافتهها برخی از اولین شواهد غیرانسانی را ارائه میدهند که چگونه التهاب میتواند به رشد ناکارآمد مغز کمک کند. به گفته کوان، این مطالعه هنوز به اثبات بیشتری بر نقش گستردهتر التهاب در بیماریهای عصبی نیاز دارد.
کوان میگوید: فراتر از این مطالعه، ما همچنین میبینیم که فعالسازی بیش از حد سیستم ایمنی میتواند به بیماریهای عصبی در مراحل بعدی زندگی کمک کند.
منبع: تکناک