شواهد تازه‌ای درباره توانایی احتمالی ویتامین دی از لحاظ زیست‌شناختی در برابر آلزایمر به دست آمده است.
پژوهشگران حدود یک دهه را صرف پیگیری بیش از ۱۲۰۰۰ فرد سالمند کردند و هیچکدام از این سالمندان در شروع بررسی دچار زوال عقل نبودند.
این پژوهشگران در پایان این دوره به این نتیجه رسیدند که افرادی که در این مدت مکمل‌های ویتامین دی مصرف کرده بودند، در مقایسه با افرادی که هرگز این مکمل‌ها را مصرف نکرده بودند، ۴۰ درصد کمتر در معرض خطر زوال عقل بودند.
البته کارشناسان هشدار می‌دهند که پژوهش‌های بیشتری لازم است تا درک بهتری از رابطه احتمالی میان ویتامین دی و خطر زوال عقل به دست آورد.
یک محدودیت بررسی انجام‌شده این بود که پژوهشگران میزان مکمل ویتامین دی مصرفی شرکت‌کنندگان در بررسی و همچنین مدت مصرف این مکمل‌ها را پیگیری نکرده بودند. همچنین میزان‌های کلی ویتامین دی در بیماران نه در آغاز بررسی و نه در پایان آن ارزیابی نشده بود.
به علاوه، این بررسی از نوع مشاهده‌ای بود، یعنی در طول آن به هیچکدام از بیماران گفته نشده بود که ویتامین دی مصرف کنند یا نکنند. به این ترتیب این بررسی نمی‌تواند ثابت کند که ویتامین دی واقعا باعث کاهش خطر زوال عقل می‌شود.
با این حال، این پژوهشگران می‌گویند یافته‌هایشان شواهد تازه‌ای درباره توانایی احتمالی ویتامین دی از لحاظ زیست‌شناختی در برابر آلزایمر به دست می‌دهد.
برای مثال، پژوهش‌های قبلی نشان داده‌اند که افراد دارای جهش ژنتیکی که باعث پایین آوردن میزان ویتامین دی بدن آنها می‌شود، «نسبت به افرادی که این جهش‌ها را ندارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر هستند.
بررسی‌های قبلی نشان داده‌اند که ویتامین دی دارای خواص ضد التهابی است و در پیشگیری از تجمع کلافه‌های پروتئینی غیرطبیعی و پلاک‌های «بتا آمیلوئید» در مغز نقشی اساسی دارد. هر دوی این کلافه‌ها و پلاک‌ها از شاخص‌های بیماری آلزایمر هستند و تجمع پلاک‌های «بتا- آمیلوئید اغلب به عنوان علت احتمالی ریشه‌ای این بیماری شمرده شده است.
تخمین زده می‌شود که ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان در حال حاضر به درجاتی از زوال عقل مبتلا باشند و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۵۰ سه برابر شود.
از طرف دیگر، تصور می‌شود کمبود ویتامین دی در میان حدود یک میلیارد نفر از جمعیت جهان وجود داشته باشد.
این بررسی برای بررسی اثرهای بالقوه محافظتی مصرف ویتامین دی در میان سالمندان آمریکایی بر هزاران بیماری متمرکز شد که قبلا به ۴۰ مرکز پژوهشی بیماری آلزایمر در سراسر آمریکا مراجعه کرده بودند. یافته‌ها نشان داد که در طول مدت بررسی اندکی کمتر از ۴ نفر از هر ۱۰ نفر مکمل ویتامین دی مصرف کرده بودند و خطر زوال عقل در این مجموعه بیماران حدود ۱۵ درصد بود. اما در میان بیش از ۶۰ درصد افرادی که مکمل ویتامین دی مصرف کرده بودند، خطر زوال عقل تا ۲۶ درصد افزایش یافته بود.
پژوهشگران این تحقیق پس از در نظر گرفتن عوامل گوناگون از جمله سن، جنس، نژاد، وضعیت روانی از لحاظ افسردگی و سابقه تحصیلی به این نتیجه رسیدند که مصرف مکمل ویتامین دی نسبت به مصرف نکردن این مکمل با ۴۰ درصد خطر کمتر زوال عقل همراهی دارد. همچنین مصرف ویتامین دی با میزان‌های بالاتر بقای افراد همراهی داشت.
این پژوهشگران می‌گویند ظاهرا اثر حفاظتی ویتامین دی در برابر آلزایمر در افرادی که نقصان ذهنی قبلی نداشتند، بیشتر بود، بنابراین احتمالا مصرف زودرس مکمل‌های ویتامین دی اثر حفاظتی بیشتری در افراد خواهد داشت.
یک یافته عجیب در این بررسی شکاف جنسیتی قابل‌ملاحظه در اثر حفاظتی ویتامین دی در کاهش خطر زوال عقل بود، به طوری که مصرف مکمل‌های ویتامین دی با ۵۰ درصد کاهش خطر زوال عقل در میان زنان همراهی داشت، در حالیکه در مردان این رقم ۲۵ درصد بود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
